Holistische aanpak
Bij organisatieverbetering is het van cruciaal belang om zowel aandacht te besteden aan de onderstroom als aan de bovenstroom. Deze twee concepten vertegenwoordigen verschillende aspecten van een organisatie en haar cultuur. Hieronder volgt een duidelijke uitleg waarom de combinatie van beide aspecten essentieel is en hoe je ze kunt toepassen in een verbetertraject:
- Bovenstroom: De bovenstroom omvat de zichtbare en tastbare elementen van een organisatie, zoals structuur, strategie, doelstellingen en meetbare resultaten. Dit zijn de concrete feiten en officiële procedures die vaak worden gedocumenteerd.
- Onderstroom: De onderstroom verwijst naar de onzichtbare en niet-tastbare aspecten, zoals emoties, overtuigingen, waarden, vertrouwen, organisatiecultuur en de verborgen dynamiek tussen mensen. Het betreft de innerlijke wereld van individuen en groepen binnen de organisatie.
Waarom beide aspecten belangrijk zijn bij organisatieverbetering:
- Compleet begrip:
Door zowel de bovenstroom als de onderstroom te begrijpen, krijg je een vollediger beeld van de organisatie. Alleen focussen op de bovenstroom leidt tot oppervlakkig inzicht. Het negeren van de onderstroom kan zelfs het duurzame effect van de verbetering aanzienlijk belemmeren. Echter, als alleen de onderstroom wordt aangepakt, bestaat het risico dat het bij intenties blijft en actie uitblijft.
- Weerstand:
Veranderingen roepen van nature weerstand op, ook bij medewerkers in een organisatie. Deze weerstand komt voort uit de onderstroom, zoals angst voor het onbekende, zorgen over verlies van status, of twijfels over de leiderschapskwaliteiten. Het negeren van de onderstroom vergroot het risico op grotere weerstand en het falen van de verandering.
- Cultuur en gedrag:
De cultuur van een organisatie en het gedrag van medewerkers worden sterk beïnvloed door de onderstroom. Als je de cultuur wilt veranderen of nieuw gedrag wilt bevorderen, dan is het essentieel om de onderliggende overtuigingen en emoties te onderzoeken.
- Duurzaamheid:
Wanneer er energie, tijd en geld worden geïnvesteerd in organisatieverbetering, is duurzaamheid essentieel. Door zowel de onderstroom als de bovenstroom te betrekken bij de gewenste organisatorische verandering, vergroot je de kans op succes en de mogelijkheid om veranderingen daadwerkelijk te integreren in het gehele systeem.
Hoe je deze concepten kunt toepassen in een verbetertraject:
Kortom, bij een organisatieverbetering is het cruciaal om zowel aandacht te besteden aan de bovenstroom als aan de onderstroom om echte, blijvende verandering te bereiken en een gezonde en productieve werkomgeving te bevorderen. Het integreren van beide aspecten in je verbetertraject zal de kans op succes aanzienlijk vergroten.